Hep birlikte zor günler geçiriyoruz ve sağlığımız için #evdekal’dığımız zamanlarımızı hem kendimiz için hem de çocuklarımız için kaliteli ve eğlenerek geçirmek istiyoruz. Bu yüzden, özellikle, hem oyunlara hem de eğlenerek öğrenmeye daha çok ihtiyaç duyan, okul öncesi yaş grubu çocuklarımız için #hayatevesığar dedik ve 2-6 yaş çocukları için evde hep birlikte oynayabileceğiniz eğlenceli oyunlar listesini sizler için hazırladık.
“Oyun, görünüşte akla uymaz ama çocuk oyunla akıllanır.”
Mevlana
Evde Hep Birlikte Oynayabileceğiniz Oyunlar Neden Önemlidir?
“Oyun çocuğun ruhsal bir yaşantısı olup bütün kültürün kaynağını oluşturur.”
Hermann Nohl
Oyun; çocuğun dış dünyayı keşfetmesini, doğal ve aktif şekilde öğrenmesini sağlayan, taklit becerilerini geliştiren, günlük yaşantısı, anne baba ve çevresi ile ilişkileri hakkında bilgi veren bir araçtır. Çocuk için eğlencenin yanı sıra, en önemli iştir. Herhangi bir çocuğa ne yapmak istediğini sorarsanız genellikle aynı cevabı alırsınız: ‘Oyun oynamak istiyorum.’ Bir çocuğun gün içinde zamanın büyük bir kısmı oyun oynamakla geçer. Bir çocuk için oyun oynamak çoğu zaman temel ihtiyaçlarının bile önüne geçer.
Oyun Oynamanın Çocuklar Üzerindeki Olumlu Etkileri
“Benim çocuğum oyundan kalkmıyor.” diye sakın üzülmeyin! Oyun oynamanın çocuklar üzerindeki olumlu etkilerini saymakla bitiremeyiz. İşte oyunun çocuklar üzerindeki bazı olumlu etkileri:
- Oyun oynayan çocuk; düşünmeyi, kendi başına karar verebilmeyi ve risk almayı öğrenir, sorumluluk alır, işbirliği yapar, paylaşır ve karşılaştığı bir problemi çözmeye odaklanır.
- Oyuna dikkatini yoğunlaştıran çocuk, becerilerini nasıl organize edebileceğini keşfeder.
- Oyun, çocuğun kendi kendini ifade etmesine ve dil gelişimine yardımcı olur.
- Çok oyun oynayan çocukların, yetişkinlikte depresyon yaşama olasılıklarının daha düşük olduğu uzmanlar tarafından belirtilirken, oyunun vücutta morfin etkisi yaratıp, çocuğu rahatlattığı gözlenmiştir.
- Oyunun, çocuğun büyüme hormonlarını da arttırdığı biliniyor.
- En önemlisi oyunlar, çocuklara kuralları ve başkalarının haklarına saygı duymayı öğretir.
2-6 Yaş Çocukları İçin Evde Hep Birlikte Oynayabileceğiniz Eğlenceli Oyunlar Nelerdir?
“Oynayan çocuk, canlılığın ve sevincin sembolüdür.”
HebbelEvde kaldığımız dönemlerde, ister istemez çocuklarımızı ekrana maruz bıraksak da, hep birlikte eğlenebileceğimiz oyunları oynamak; hem bizler için de hem çocuklarımız için güzel anılar albümüne eklemeler yapmamıza, aile içi bağlarımızı geliştirmemize, aile içi iletişimimizi arttırmamıza, kendimizi ve çocuğumuzu daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır. Bizler, ebeveynler olarak, çocuğumuzun kendi kendine gelişmesini beklememeliyiz. Onlara basit ve bir o kadar da eğlenceli oyunlarla, sandığımızdan daha fazla bilgi, beceri ve bilinç kazandırabiliriz. Öncelikle, elimizdeki telefon, bilgisayar, tablet vb ekranlardan uzaklaşmayı önce bizler başarabilmeliyiz ki bunu yapabilmemiz mümkün olsun.
Sizler için, az materyalle çok eğlenebileceğiniz ve çocuklarınızın beceri ve gelişim alanlarını destekleyebileceğiniz birkaç oyun derledik. Şimdiden bol kahkahalı, çok öğrenmeli, güzel zamanlı oyunlar dileğiyle.
Hikaye Okuma, Dramatize Etme ve Yeni Hikayeler Oluşturma
Çocuğunuzla yapabileceğiniz en güzel etkinliklerin başında, hikaye okuma ve sonrasında okuduğunuz hikayeyi dramatize etme çalışması var.
- Birlikte seçeceğiniz bir hikayeyi okuyup, okuduğunuz hikayenin kahramanlarını canlandırmak sizler için de çocuklarınız için de çok eğlenceli olacaktır.
- Sonrasında hikayeye normal akışından daha farklı bir yön verebilirsiniz. Kendinizi çocuğunuzun hayal gücüne bırakmanız yeterli.
- Bu oyunla çocuğunuzun konsantre olma becerisini geliştirebilir, dil gelişimini desteklerken liderlik yönlerini güçlendirebilirsiniz.
Eller Mendilde
- En az 2 kişiyle oynayabileceğiniz bu oyunda, ihtiyacınız olan tek materyal; mendil.
- Oyuncuların, sehpa veya masada karşılıklı oturup, mendili ortalarına koyması yeterli.
- Şimdi oyun başlasın! Sadece bir kişinin yönergeleri vermesi gerekiyor;
- ‘ Ellerrrrrrrrrr gözlerde, Ellerrrrrrrrrr dizlerde, Ellerrrrrrrrrr yanaklarda… Ellerrrrrrrrrrr mendilde.’
- Mendili ilk kapan, oyunun galibi tabii ki.
- Bu oyunu oynarken, çocuğunuzun yönerge değerlendirme, konsantre olma, el-göz koordinasyonu kurma, hızlı hareket etme ve refleks becerilerinin gelişmesini desteklemiş olursunuz.
Sıcak- Soğuk/ Yakın- Uzak
- En az 2 kişiyle oynayabileceğiniz bu oyunda, ihtiyacınız olan materyal; saklayabileceğiniz boyutta küçük bir nesne.
- Oyuncular arasından seçilen ebeden, saklamak için bir nesne seçilir. Ebe, oyun alanının dışına çıkartılır. Diğer oyuncular seçilen nesneyi saklar. Ebenin görevi bu nesneyi bulmaktır. Diğer oyuncular, ebe nesneye yaklaştığında “sıcak”, nesneden uzaklaştığında ise “soğuk” diyerek ebeyi yönlendirirler. Ebe nesneyi bulunca kendi istediği birisini ebe seçer. Bu oyunu zıt kavramları pekiştirmek için Yakın- Uzak olarak ta oynayabilirsiniz.
- Çocuğunuzla bu oyunu oynadığınızda, onun: ipuçlarını takip etme, mesafe algısının, dikkat ve yönergeleri değerlendirip sonuca ulaşma becerilerinin gelişmesini desteklemiş olursunuz.
Deve – Cüce/ Gece – Gündüz
- Bu oyunu oynamak için herhangi bir materyale ihtiyacınız yok. Ayakta yan yana dizilerek oynayacağınız bu oyun için size sadece bir yönetmen gerekiyor.
- Oyunda; “deve” yönergesi, oyuncunun ayakta durmasını, “cüce” yönergesi ise yere çömelmesini belirtir.
- Oyuncular, seçtikleri yönetmen tarafından söylenen; “deve, cüce, deve, cüce, cüce, deve..” yönergeleriyle, ayağa kalkarlar veya yere çömelirler.
- Yönetici, verdiği yönergelerle oyuncuları yanıltmaya çalışır.
- Yönergenin tersini yapan oyuncu, yanar ve oyun dışı kalır.
- Yönergeleri dikkatle takip edip, yanmayan son kişi, oyunun galibi olur.
- Bu oyunu oynarken çocuğunuzun; kaba motor, dikkat ve yönerge alma, konsantre olma becerilerininin gelişimini desteklemiş olursunuz.
Bu oyunun, masa üstü versiyonu olarak “Gece-Gündüz” oyununu da oynayabilirsiniz. Oyuncular, “Gece” yönergesiyle başını masanın üzerine kapatır, “gündüz” yönergesiyle başını yukarı kaldırır.
Veya yere yastık ve yorgan koyarak, “ kurbağa sahilde, kurbağa denizde..” yönergeleriyle çocuklarınızın kurbağa gibi zıplayarak bir yastığın üzerine, bir yorganın üzerine zıplamasına yardımcı olabilir, bu şekilde de kaba motor becerilerinin gelişimine katkıda bulunabilirsiniz.
Kulaktan Kulağa
- Kalabalık bir aile iseniz, eğlenmeyi seviyorsanız, bu oyun tam size göre, hem de hiçbir materyale ihtiyacınız yok.
- Oyuncular yan yana otururlar.
- En baştaki oyuncu, yanındaki oyuncunun kulağına, kimsenin duyamayacağı şekilde seçtiği bir kelimeyi ya da cümleyi fısıldar.
- Bütün oyuncular, ilk söylenen kelime ya da cümle için bunu tekrarlar.
- Son oyuncu, kendi kulağına gelen kelimeyi veya cümleyi yüksek sesle söyler.
- İlk söylenenle, son söylenen karşılaştırılır.
- Bu oyunda genelde, ilk ve son sözcük ve cümle birbirinden farklı çıkar.
- Kulaktan kulağa oyununu oynadığınızda, çocuğunuza; kurallı oyun oynama, sırasını bekleme ve dikkatli dinleme becerilerini kazanmasına yardımcı olabilirsiniz.
Aklında Ne Var?
- En az 2 kişiyle oynayabileceğiniz bu oyun için gözlem gücü ve düşünme becerisinden başka bir şeye ihtiyacınız yok.
- Oyunu oynamak için, oyunculardan birinin, yakın çevresindeki bir nesneyi aklında tutması yeterli.
- Diğer oyuncu, bu nesneyi bulabilmek için, doğru soruları sormalıdır. Mesela ‘sert mi, yumuşak mı?’ ‘pembe mi, yeşil mi?’ vb.
- Amaç, diğer oyuncunun aklında tuttuğu nesneyi bulmaya çalışmak.
- Oyun bu şekilde sırayla devam eder.
- Bu oyunu oynarken, çocuğunuzun merak duygusunu pekiştirip, soru sorma becerisinin gelişmesine yardımcı olabileceğiniz gibi, nesne ve özelliklerine dikkat çekebilir, gruplama ve ayırt etme becerilerinin gelişimini destekleyebilirsiniz.
- Bu oyunu çocuğunuz için, belirli gruplamaları öğretmek için de kullanabilirsiniz. Canlılar, mutfak malzemeleri, salonda bulunan eşyalar, gardroptaki kıyafetler… vb.
Sence Bu Nedir?
- Dokunma duyusunu ve hafızanızı harekete geçirecek çok eğlenceli oyunlarda biri “Sence bu nedir?”. İhtiyacınız olan şey, bir kutu ve içine koyabileceğiniz küçük nesneler.
- Oyuncular kutunun içine yerleştirilen nesnelere göz attıktan sonra, kutunun üzeri bir bezle kapatılır.
- Oyuncular sırayla nesnelere dokunarak tahmin etmeye çalışırlar.
- Bu oyunla çocuğunuzun, akıl yürütme, dokunma duyusunu kullanma, dikkat ve ayırt etme becerilerilerini kazanmasına yardımcı olursunuz.
Hadi Aynısını Yap
- Taklit etmeyi çok seven bir çocuğunuz mu var? En az 2 kişiyle oynayabileceğiniz çok güzel bir taklit oyunu geliyor. Aynı zamanda, egzersiz zamanı için çok eğlenceli bir aktivite.
- Bu oyun için herhangi bir materyale ihtiyacınız yok.
- Her oyuncudan belirlenen taklitleri yapması istenir.
- Taklidi başarılı bir şekilde yapan oyuncu, diğer oyuncular tarafından alkışlanır.
- Çocuğunuzun; gözlem, dikkat, izleme yeteneğini ve el-göz koordinasyonu becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilirsiniz.
Hayvanlar taklitleri için öneriler;
Kurbağa Zıplayışları: Şimdi bir kurbağa gibi ‘hop hop’ zıplama zamanı.
Ayı Yürüyüşü: Eller yerde, kalçalar yukarıda, bir sağ el bir sol el kullanılarak yürüme zamanı.
Goril Sendeleyişi: Bir sumocu gibi, eller yerde. Yavaş yavaş odada sendeleyerek dolanma zamanı…
Deniz Yıldızı Çırpınması: Kollar ve bacaklar başlangıçta açık olacak şekilde zıplarken kolları bacakları bir açıp bir kapatma zamanı…
Çita Koşusu: Odanın içinde hızlı hızlı dolanma zamanı…
Yengeç Yürüyüşü: Kalça üzerine otur, eller yerde. Sağa, sola yürüme zamanı yerlerde…
Fil adımları: Olduğun yerde dizlerini iyice kaldırarak adımlar at.
- Farklı taklitleri de eklemek isterseniz, yürüyüş çeşitleriyle veya yüz ifadeleri gibi taklitlerle de (ihtiyar insan, dalgın insan, cüce, robot, dev yürüyüşü…vb) oyununuzu geliştirebilirsiniz.
Bu oyunların dışında, birlikte yapacağınız mutfak aktiviteleri, toplarla oynanabilecek farklı oyunlar, kıyafet baloları, müzik eşliğinde danslı taklitler, bloklar, kutu oyunları, hamur oyunları, boyama çalışmaları, kes-yapıştır çalışmalarından da faydalanabilirsiniz.
Kaynak: Çocuk ve Oyun – Pdg.Onur CAN ÖNCÜL
Foto: Photo by Annie Spratt on Unsplash
Photo by Laura Fuhrman on Unsplash