Çocuklar konuşmayı öğrenirken kekemelik yaygındır. Bir ebeveyn olarak, bu sorularla dolu stresli bir zaman olabilir. Neyin normal olup neyin olmadığını bilmek zor. Çocuklarda kekemelik genellikle ilk olarak 18 ay ile 5 yaş arasında ortaya çıkar. Kekelemeye başlayan tüm çocukların %75-80’i konuşma terapisi olmadan 12 ila 24 ay içinde duracaktır. Çocuğunuz 6 aydan uzun süredir kekemelik yaşıyorsa, kendi kendine büyüme olasılığı daha düşük olabilir.
Kekemeliğin nedeni bilinmemekle birlikte, araştırmalar genetik bozukluğunda rol oynadığını öne sürüyor. Kekeleyen çocukların neredeyse yarısında kekeleyen bir aile üyesi vardır. Çocuğun akıcılığında başka faktörler de rol oynayabilir bunlar:
- Dil becerileri
- Konuşurken ağzını hareket ettirebilme
- Yaşam olayları
- Çevrelerine tepkiler
- Konuşma ortakları
- Duygusal veya fiziksel durum
- Çocuğun iletmeye çalıştığı mesajın konusu, uzunluğu ve karmaşıklığı
Erkek çocukların kız çocuklarına göre üç ila dört kat daha fazla kekeme olduğu tahmin edilmektedir. Bazı çocuklarda kekemelik birkaç hafta ortadan kaybolmuş gibi görünebilir, ancak belirgin bir sebep olmaksızın yeniden başlayabilir. Bu genellikle bir çocuğun dili yeni şekillerde kullanmayı öğrendiğinin bir işaretidir. Okul öncesi dönemdeki çocuklar konuşma güçlüğü konusunda çok az farkındalık gösterebilirler veya hiç fark etmeyebilirler. İlkokul ve sonrasındaki çocuklar, konuşma güçlüğü ve diğerlerinin nasıl tepki verdiği konusunda giderek daha bilinçli hale geliyor.
Yalancı Kekemelik Nedir?
Gelişimsel kekemelik olarak da adlandırılan yalancı kekemelik daha çok 5 yaşından küçük erkek çocuklarda görülür. Konuşma ve dil yeteneklerinin geliştirilmesi sırasında ortaya çıkar. Genellikle tedaviye gereksinim olmadan kendiliğinden çözülür. Çok sık rastlanan kekemelik türüdür ve aslında tam bir kekemelik olarak değerlendirilmez. Çoğu bilim adamı ve klinisyen, gelişimsel kekemeliğin, birçok faktörün karmaşık bir etkileşiminden kaynaklandığına inanır. Daha basit bir dille anlatmak gerekirse beyin gelişimi ve fizyolojik gelişimin bazen paralel ilerleyememesine dayalıdır. Çocukların hayal dünyasına yetmeyen kelime haznesi ve dil bilgisi bunun temel nedeni. Burada dikkat etmeniz gereken şey bu durumun 6 aydan fazla sürmesi ve süreklilik kazanması. Böyle bir durumda uzman desteği almanız gerektiğini unutmayın.
Kekeleyen Çocuklarla Konuşmak İçin İpuçları
- Ne dediğine dikkat et: “Yavaşla”, “nefes al” veya “rahatla” gibi sözler söylemeyin. Bu yorumlar küçük düşürücü hissettirebilir.
- Bırakın konuşsunlar: Cümleleri tamamlamayın ya da onlar için sözcükleri doldurmayın. Bunu yapmak sadece çocuk üzerindeki baskıyı arttırır.
- Onlara zaman tanıyın: Doğal göz temasını sürdürün ve onlara söylemek istediklerini söylemeleri için gereken zamanı verin.
- Beden dilinize dikkat edin: Nasıl söylediklerini değil, ne dediklerini dinlediğinizi davranış tarzınızla bilmelerini sağlayın.
- Telefonda sabır: Kekeleyen çocukların telefonda konuşmalarını kontrol etmede genellikle daha fazla sorun yaşadıklarını unutmayın.
Kekeleyen Küçük Çocukların Aileleri İçin İpuçları
- Hızı azaltın: Çocuğunuzla acele etmeden, sık sık duraklayarak konuşun. Çocuğunuz bitirdikten sonra konuşmaya başlamadan önce birkaç saniye bekleyin. Kendi rahat konuşmanız herhangi bir tavsiyeden daha etkili olacaktır.
- Tam olarak dinleyin: Çocuğunuza bölünmemiş dikkatinizi verdiğiniz süreyi artırın.
- Soru sorun: Birbiri ardına soru sormaktan kaçının. Bazen çocuğunuzun söylediklerine yorum yapmak ve beklemek daha faydalıdır.
- Sırayla: Aile üyelerinin sırayla konuşmalarına ve dinlemelerine yardımcı olun. Çocuklar, daha az kesinti olduğunda konuşmayı çok daha kolay bulurlar.
- Güven oluşturun: Güven oluşturmak için açıklayıcı övgü kullanın. Örneğin, “Oyuncaklarını toplama şeklini beğendim. “Bu harika!” yerine, çok yardımcı oluyorsun. Atletik ve akademik beceriler gibi konuşmayla ilgisi olmayan güçlü yönleri de övün.
- Normal kurallar geçerlidir: Kekeleyen çocuğu, kekelememişse yapacağınız gibi davranın.
Kekemeliği teşhis etmek, sertifikalı bir konuşma dili patoloğunun becerilerini gerektirir. Çocuğunuzun kekeme olabileceğine dair endişeleriniz varsa, bir değerlendirme için doktorunuzla iletişime geçin.
Kaynaklar:
Photo by Jessica Rockowitz on Unsplash
