16 Eylül 2019… Benim için oldukça travmatik bir tarih. Oğlumun tam on bir ayının dolduğu gün işe başladım. Haftalarca yaşadığım gelgitlerden sonra çalışmaya dönmeye karar verdim. İlk üç gün her sabah evden çıkarken ağladım. İlk ay ara ara ağlamalar devam etti. Sürekli ‘Çocuk da yaparım kariyer de’ lafının nasıl bir palavra olduğunu düşünüp durdum. Kendimle kavga halindeydim neredeyse durmadan. Zamanla alıştım tabii ki, şartlar güncellendi ve taşlar yerine oturdu. Ama o ayrılık hissini asla unutmam. Bu işin kısacık bir özetiydi sadece. Peki neden anlattım? Çünkü emzirmeyi bırakmak da benim için aşağı yukarı böyle bir deneyim.
Aylarca karnında sonra kucağında sana yapışık halde baktığın, tuttuğun ve kendinden beslediğin çocuğun artık sana ‘bağımlı’ olmak zorunda değil. Emzirmeyi bırakmak öyle tuhaf bir duygu ki; sanki iki yıllık bebeğime ilk kez dışarıdan bakıyor gibi hissediyorum. Tabii ki iki yıl boyunca aramızda anbean örülen bağın farkındayım ama yine de emzirmeyi bırakmak; bir kopuş, bir ayrılık gibi. Üstelik bunları iki yıl boyunca emzirdiği için neredeyse uyumadan yaşayan birinden yani benden duyuyorsunuz. Bu eyleme olan sevgimi anlamışsınızdır.
İyi haber; herkes benim gibi bu kadar zorlanacak diye bir şey yok. Pek çok arkadaşım emzirmeyi en baştan beri sevemedi, emzirmeyi tercih etmedi veya emzirmeyi bırakmak için iki yaşına kadar beklemedi. Bazı arkadaşlarımın da çocukları emmek istemedi, biberonla beslenmeyi sevdi veya annelerinin düşündüğünden erken bir zamanda emmeyi bıraktı. Bunların hepsi normal. Herkesin koşulları, yaşadıkları, duyguları hele ki annelerin bambaşka. Dolayısıyla lütfen kendinizi kimseyle; çocuğunuzu da kimsenin çocuğuyla kıyaslamayın. Peki emzirmeyi bırakmak için en uygun zaman ne zaman?
Emzirmeyi Bırakmak İçin En Uygun Zaman
Dünya Sağlık Örgütü anne sütünü; güvenilir, steril ve pek çok çocuk hastalığını önleyici antikorlara sahip şeklinde tanımlıyor. Çocuğun ilk altı ay tüm besin ihtiyaçlarını anne sütüyle karşılayabileceğini söylerken; iki yıllık emzirmeyi de tavsiye ediyor.
Emzirmek en başta çok zor gelse de –meme uçlarının yara olması, kanaması, uykusuzluğu katlaması, yorgunluk hissi vermesi vs.- sonrasında bir rutine bağlanarak çocuğa anında ulaştırılabilen mama, her an sığınabileceği bir liman, sevincini katlayan, hüznünü bastıran bir eyleme dönüşüyor.
Ayrıca anne sütü, sadece bebek için değil anneler için de oldukça yararlı. Anne sütünün tüm faydalarını Emzirmenin Yararları: Anne ve Bebeğe Etkileri yazımızda bulabilirsiniz.
Yukarıda da bahsettiğim gibi, siz ve çocuğunuz biriciksiniz. Kararı vermek size kalmış. Çocuğun sinyallerini algılamaya çalışın, uykusu çok mu bölünüyor, artık emmiyor oyalanıyor mu, yemesi yeterli değil mi veya emse de gelişim geriliği var mı? Bunları cevaplayın, doktorunuza danışın ama en net tarihi siz hazır olunca belirleyin. Kızgın bir anınızda, bıkkın bir zamanda karar vermeyin. Belki bir daha bu duyguyu hiç yaşayamayacaksınız, belki ileride en çok bu dönemi özleyeceksiniz ya da emzirmeye devam etmek istiyorsunuz ama mesela çalışıyorsunuz ve çocuğun tüm rutini karışıyor, o yüzden aklı selim bir şekilde tüm etmenleri göz önüne alarak kararınızı verin. Muhtemelen bu bitişe çocuk sizden daha hızlı adapte olacak, o yüzden en uygun zaman; sizin hazır olduğunuz zaman.
İki Yaşındaki Çocuğu Sütten Kesmek
Yumuşak bir geçiş için bazı tüyolar da mevcut. Ben kimini okudum kimini uydurdum diyebilirim. Ama sizinle benimki gibi emmeye bağımlı çocuğu olanlar için nasıl bu dönemi geçiriyorum onu paylaşmak istedim. Yalnız oğlumun iki yaşında olduğunu hatırlatırım yani dört aylık bir çocuğu sütten kesmekle mutlaka farkları var. İki yaşında çocuklar artık neredeyse her şeyi anlıyor ama tabii ki küçük bebeklere göre çok daha inatçı olabiliyorlar, kendi kararlarını vermek istiyorlar vs. Yani bu da hayatın her anı gibi artılar eksiler üzerine kurulu bir seçim.
Emzirmeyi Bırakmak İçin Öneriler
Gerçekleri Paylaşın
Bir ricayla başlıyorum. Eğer çocuğunuz iki yaşındaysa; ona gayet açık bir şekilde yaşamak üzere olduklarını anlatın. Salça sürerek, memenizi boyayarak, yara bandıyla kapatarak veya meme artık yok diyerek onu tuhaf biçimlerde kandırmanız muhtemelen işe yarayacaktır ama çocuğun iki yıl boyunca güvendiği bir şeyden çok da sağlıklı bir şekilde ayrılmamasına yol açacaktır. Bence bize saçma gelen çoğu şey onlara da gayet saçma geliyor. Bu tarz şeyler yerine; birkaç hafta öncesinden ona artık büyüdüğünü, ileride sütün kesileceğini, bizim gibi çok güzel gıdalarla beslenebileceğini anlatın. Sonra da artık memeden süt gelmediğini söyleyebilirsiniz. Yine de memede uyuyabileceğini onun hiçbir yere gitmediğini belirtin.
Sabırlı Olun
İki yıl her an elde ettiği ve onu en mutlu eden kaynak elinden alınınca ister istemez garip tepkilerle karşılaşacaksınız. Hazır olun. Ancak bazı çocuklar bir iki günde bazıları birkaç haftada ama sonunda hepsi yeni düzenlerine alışıyorlar, bunu da unutmayın.
İlgisini Kaydırmak
Meme vermek çoğu zaman en hızlı çözüm. Ağlıyorsa, mutsuzsa, huysuzsa vs. Şimdi siz de yeni bir düzene alışacaksınız. Onun yeterli ve iyi beslendiğinden emin olmanız lazım. Bu yüzden belki de meme istediğinde onunla mutfağa gidip yemek yapabilirsiniz ya da çeşitli oyunlar oynayarak odağını değiştirebilirsiniz.
Kararlı Olun
Süt bitti dedikten sonra dayanamayıp süt verirseniz muhtemelen çocuk bir daha size bu konuda inanmakta zorluk çekecektir. Siz kararlı olun ve asla geri adım atmayın ki, alışma süreci hızlansın.
Fiziksel Zorluklara Hazırlıklı Olun
Sütünüz gelmeye devam ediyorsa, göğüsleriniz dolacak ve ciddi ağrılar yapacaktır. Mastiti önlemek için buharda tutup biraz şişi dindirebilirsiniz, sağmayın ki tekrar tekrar süt gelmesin, sıkı bandaj yapın veya sıkı ve gerekirse doktorunuza danışıp ilaç alın.
Görseller:
Alex Pasarelu on Unsplash
Devi Puspita Amartha Yahya on Unsplash
Derek Thomson on Unsplash
