Metaverse Nedir? Bilmeniz Gereken Her Şey

İçindekiler

Mark Zuckerberg, bu yılın başlarında Facebook’un geleceğinin Metaverse’de olacağını açıklamasından bu yana, herkes bir Metaverse’nin ne olduğunu anlamaya çalışıyor. Geçtiğimiz ay Facebook şirket adının Meta olarak değiştirmesiyle balon gerilim noktasının zirvelerine oynadı. Peki ama nedir bu Metaverse? Gerçekten insanlık için devrim yaratacak potansiyele sahip mi? Kar amacı yönetimlerinin ardında, fayda zarar ilişkisini kim kazanır acaba? Metaverse nedir ve bilmeniz gereken her şey bu yazıda!

Metaverse: Sanal Evren

3D sanal gerçeklik sunan herhangi bir eğlence parkını veya alışveriş merkezini ziyaret ettiyseniz yada dijital avatarlarınızla video oyunları oynadıysanız metaverse kavramına yakın sayılırsınız. Kişiselleştirilmiş dijital avatarlarla, ayrı şehirlerde olan arkadaşlarınızla aynı akşam yemeğini, aynı anda, aynı yerde yeme fırsatını sunacak. Biraz daha açalım; insanların kendi sanal temsilleri (avatar) aracılığıyla birbirleriyle ve dijital nesnelerle etkileşime girebildiği, eşzamanlı olarak buluşabildiği bir sosyal alan/ağ olan bu evren günümüz haber akışına dayalı sosyal medyasından farklı. Başkalarının neler yaptığına yetişmeye çalışmak yerine, aynı zamanda onlarla bir arada olma fırsatınız olacak.

Metaverse Kelime Anlamı ve Metaverse’in İnternetten Farkı Nedir?

Metaverse, ‘meta‘ ve ‘evren‘ kelimelerinin birleşimidir.
Meta‘, ‘Ötesi‘ anlamına gelir.
Yani metaverse, bildiğimiz evrenin ötesinde bir evrendir. Sanal alemde var ama aynı derecede gerçek hissettiriyor.
Bu arada metaverse henüz gerçekleşmedi. Hala devam eden bir çalışma ama internet evriminin sonraki basamağı olabilir. İnternetin mevcut formu iki boyutludur, yani 2D. Facebook’a göz atıyorsanız, sosyal bağlantılarınızı 2D ekranda 2D görüntüler olarak görüyorsunuz. Ancak Meta veri deposunda sıra 3D’ye geçiyor. Yani metaverse’de internet üç boyutlu olarak işleniyor!

Metaverse Önemli Noktalar

  • Metaverse, hem fiziksel hem de sanal dünyalardan öğeler içerecektir.
  • Meta veri deposu merkezi olmayacak (tıpkı internet gibi).
  • Hiç kimse internetin sahibi olmadığı gibi meta veri deposuna da sahip değildir. Açık bir platformdur.
  • Sanal dünya içerisinde kendi mekanlarını işletecek birçok şirket ve birey olacaktır.
  • Metaverse, karma gerçekliğin farklı biçimidir.
  • Meta veri deposu, gerçek dünyada dijital unsurları tanıtacak.
  • Metaverse platformu, hayal edebileceğimizin ötesine geçen şekillerde sosyalleşmenize, öğrenmenize, işbirliği yapmanıza ve oynamanıza izin verecek.
  • Gereğince Facebook metaverse sosyal bağlantının sonraki evrimi.
  • Metaverse’in oyun, sosyal medya, kripto para, VR ve AR gibi dijital alanları biraraya getirmek için interneti genişletmesi bekleniyor.

Metaverse ile ilgili endişeler neler?

Psikolojik etkiler:

Kişinin gerçekte kim olduğunu gizlemesi veya narsisizmi sürdürmesi, zihinsel sağlık sorunlarına ve güvensizliklere neden olmak gibi birçok sıkıntı yaşatabilir. Bazı uzmanlar, insanların gerçek dünyadaki yaşam yerine sanal etkileşimleri bile tercih edebileceklerine inanıyorlar.

Gizlilik ve güvenlik endişeleri:

Gerçek dünya kimlikleri sisteme her zamankinden daha fazla bağlı olacaktır. Buna bağlı olarak Meta veri tabanında sağlık ve biyometrik veri toplama devam edecek. Dolayısıyla siber suçlar, farklı şekillerde ortaya çıkabilir.

Kendi kendini denetleme eksikliği:

Facebook’un, kullanıcı katılımını sağlamak için şiddet içeren ve nefret uyandıran içeriği teşvik ettiği belgelenmiştir. Kanıtlandığı gibi ekonomik teşviklerine aykırı olursa, şirkete güvenilemez.

Sanal ulus-devletlerin ortaya çıkışı:

Metaverses, yargı ve yönetişim konusunda zorlu soruları gündeme getirecek. Bu Sanal dünyalar uzak gelecekte, devletlere rakip ve hatta alternatif olabilir. Büyük Teknoloji firmalarının halihazırda birkaç küçük ülkenin GSYİH’lerinden daha yüksek gelirleri ve değerleri var. Bu güç var olan dengeyi tamamen değiştirebilir.


Çevreye maliyeti :

Söz verildiği gibi, metaveren bulut bilişim, gelişmiş AI sistemleri, AR/VR, blok zincirler, NFT’ler ve çok daha fazlasını birleştirecek. Teknolojilerin her biri muazzam bir işlem gücü gerektirecek ve sonuç olarak çevre açısından büyük bir maliyete yol açacak. Bu kadar büyük bir sistemi sorunsuz bir şekilde çalıştırmak için gereken kaynak çıkarma düzeyi, kavranamayacak kadar devasadır. Big Tech’in kritik altyapı ve tedarik zincirlerinin çoğunun bağlı olduğu milyonlarca düşük ücretli işçinin sömürülmesini kimse hesaba katmıyor bile!


İnsan etkileşiminin metalaştırılması :

Metaverse, her bir eylemin kâr için izlendiği ve veri toplamayı en üst düzeye çıkaracak şekilde tasarlanıyor. Bu insan etkileşiminin bir sonraki metalaştırma seviyesini gösterir.


Farkındalık eksikliği :

Şu anda insanlar Metaverse kavramı hakkında fazla bir şey bilmiyorlar. Facebook’un yeni şirket ismi Meta. O günden bu yana şirketin sadece metaverse için çalıştığına inanma eğilimi var. Ancak durum elbette böyle değil.

Oligopollerin ve tekellerin ortaya çıkışı :

Facebook’un son hamlesine rakiplerinden yanıt gelecektir. Rakiplerin teknolojinin kendi versiyonlarıyla ortaya çıkması muhtemeldir. Ve bu da temelde Web 2.0 sistemi olacak bir dizi ‘Kapalı’ meta veriye yol açacaktır. Metaverse alanı gibi devrimci bir şeydeki oligopoller veya tekeller endişe nedenidir

Metaverse ile ilgili olasılıklar çok, tehlikeler de öyle…

Photo by Javier Miranda on Unsplash

Paylaş