Dünya Su Günü – 22 Mart : Su ve İkli̇m Deği̇şi̇kli̇ği̇

22 Mart Dünya Su Günü kutlu olsun! Türkiye olarak bu hızla gidersek 10 yıl sonra su fakiri ülkeler arasına gireceğiz. Birlikte hareket edip su tüketimini azaltmak için harekete geçmezsek, suların çeşmelerden nasıl aktığını gelecek nesillere anlatmamız gerekecek. Sadece bir dakikalığına üç gün sularınızın kesik olduğunu düşünün, sonra da bu süreyi üç hafta, üç ay, üç yıl diye uzatın. Eminim konuyu şimdi daha ciddiye aldınız.

Neden ‘Dünya Su Günü’ Var? 

Dünya üzerindeki tatlı su kaynaklarının önemine dikkat çekmek, bu suların doğru yöntemler ve hakkaniyetli dağılımını sağlamak için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1993 yılında yapılan Çevre ve Kalkınma Konferansı’ında 22 Mart’ı Dünya Su günü ilan etmiştir.

O zamandan bu yana her yıl birçok farklı tema ile Dünya Su Günü kutlanmıştır. Bu yılın teması ise Su ve İklim Değişikliği. Geçmiş temalar arasında dikkatimi çeken ‘Kadınlar ve Su’ temasına değinmek istiyorum. Dünya Sağlık Örgütünün araştırmalarına göre 748 milyon insanın gelişmiş su kaynağına ulaşımı yok, 2,5 milyar insanın ise gerçek bir sıhhı tesisata ihtiyacı var.  Genellikle kadınlar ve kız çocuklarından oluşan bir grup insan günlerinin dörtte birini evlerine su taşımak için kullanıyormuş. Bunu öğrendiğimde o kadınlardan ne farkım olduğunu düşündüm. Ne dersiniz?

Türkiye’de Su Tüketimi

Çok uzak bir tarih değil bu gidişle 10 yıl sonra Türkiye de su fakiri ülkeler arasına girecek. Yıllık kişi başı 8 bin metreküp ve üzeri su düşen ülkeler su zengini, iki bin ve altı olanlar su azlığı, bin metreküp ve altı ise su fakiri sayılıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre bir kişinin tüm ihtiyaçları için günlük harcaması gereken su miktarı 22 litre. Maalesef günümüz verilerine göre bizim günlük su tüketimimiz kişi başı yaklaşık 200 litre.

Evde Basit Su Tasarrufu Önerileri

Biliyorum hepimizin alışkanları var ve bu alışkanlıkları değiştirmek çok kolay olmuyor. Bu noktada basit bir soru sormak istiyorum. Herkes çocuğunun kendisinden daha iyi bir hayat sürmesini ister, öyle değil mi? Peki bu hayat sadece mal, mülk, para ile mi olur? Hani her şeyin başı sağlıktı? Peki onlara suyun olmadığı dolayısıyla yaşamın güçleştiği, hastalıkların arttığı bir dünya bırakmak haksızlık olmaz mı? Düzeltilmesini istediğiniz her şeye kendinizden başlamalısınız. Bu yüzden hepimizin uygulaması gereken oldukça basit önerileri aşağıda bulabilirsiniz. 

Neler Yapabiliriz?

1. Musluklarınızın damlatmadığından emin olun. Musluklarınızı değiştirmeniz gerektiğinde çevirmeli yerine aç kapa muslukları tercih ederek su akışını daha kolay yönetebilirsiniz. Saniyede bir damla küçük gözüküyor olabilir ama yılda 1 ton su azımsanamaz.
2. Bulaşık, çamaşır makinesi alırken enerji ve su tasarruflu ürünler seçmeye özen gösterin.
3. Sifonunuzun içine 1 litrelik su dolu pet şişesi koyarak her çekişte harcadığınız suyu azaltabilirsiniz. Sifonla yaptığınız bu basit işlem ile yılda 2 ton suyu boşa harcamaktan kurtarabilirsiniz.
4. Bulaşıklarınızı elde yıkamayın. Bulaşık makineleri yaklaşık 12 litre su ile tüm makinayı yıkayabiliyorken, aynı oranda bulaşığı elde yıkamaya kalktığımızda yaklaşık 100 litre su kullanırız. Aradaki 88 litre ile 7 kere daha bulaşık yıkayabilirsiniz. Ayrıca bulaşıkları sudan geçirmek yerine silebilirsiniz.
5. Sifonu amacı dışında çekmeyin. Bu hareketi günde bir kez bile yaparak yılda 16 ton su israf edersiniz.
6. Meyve ve sebzeleri akan suda yıkamayın. Toplu olarak su dolu kapta yıkayıp kurutarak buzdolabında saklayabilirsiniz. Böylelikle vakitten de tasarruf etmiş olursunuz.
7. Yumurtaları kaynattığınız su ile bitkilerinizi sulayabilir, makarna suyundan çorba yapabilirsiniz.
8. Bahçeniz varsa damla sulama sistemi kullanmak su tasarrufu ve bitki bakımı konusunda çok faydalı olacaktır. Eğer küçük bir bahçeniz, az bitkiniz varsa alanı gölgelendirme ve sulama işlemini güneşin tepede olmadığı zamanlarda hortum yerine kova ile yapabilirsiniz.
9. Çeşmelerin debisini düşürün. Çok kolay bir işlem evinizdeki ana vanaları kısarak düzenleyebilirsiniz.
10. Kombi kullanıyorsanız sıcak suyun derecesini biraz azaltarak hem daha az su (soğuk suyla karıştırma oranı düşeceğinden) hem de daha az enerji kullanmış olursunuz.

Kişisel Bakım ile ilgili

1. Ellerinizi yıkarken musluğu açık bırakmak yerine önce elinizi ıslatıp musluk kapalıyken iyice sabunlamak hem su tasarrufunu azaltır hem de sizi mikroplardan kurtarır.
2. Dişlerimizi fırçalarken suyun açık olmasına neden ihtiyacımız olsun ki? Önce diş fırçamıza macunu sürüp fırçaladıktan sonra musluğu aç kapa yaparak ağzımızı çalkayabiliriz.
3. Tıraş olurken musluğu açık bırakmak yerine bir kaseye sıcak su doldurarak tıraş bıçağını temizleyebilirsiniz.
4. El yıkama, diş fırçalama, tıraş olma için musluğu açık bırakarak yılda yaklaşık 12 ton suyu boşa harcıyoruz.
5. Duşa gireceğinizde suyun ısınması için beklerken akan suyu kovaya doldurarak, tuvalet, balkon yıkama, temizlik işlerinde kullanabilirsiniz.
6. Duş sürenizi kısa tutmaya özen gösterin, mümkünse sabun, şampuan işlemleri sırasında suyu kapatın. Duşta fazladan 1 dakika yılda 5 ton su demektir.
7. Çamaşırlarınızı çamaşır makinesinde yıkayın ve çamaşır makinesi dolmadan çalıştırmamaya gayret gösterin. 

Kapak Fotoğrafı: Skitterphoto adlı kişinin Pexels‘daki fotoğrafı