Hepimiz sürdürülebilirlik üzerine bir şeyler duyuyor, bazen kulak kabartıp geçiyor bazen “ben mi kurtaracağım dünyayı” diyerek işin ciddiyetini gözardı edebiliyoruz. Söz konusu sürdürülebilirlik kavramı, insanoğlunun var olan doğal kaynaklarını, üretim ve çeşitliliğin korunarak devamlılığının sağlanması anlamına geliyor. Yani klişe haline gelse de geleceğimiz buna bağlı. Çocuklarımızın yaşam hakkını elinden almak göz ardı edilebilecek bir şey değil. Global Footprint Network (Küresel Ayak İzi) verilerine göre gelecekten “yemeye” çoktan başladık. Peki, ne yapabiliriz? Çünkü eğer hiçbir şey yapmazsak mevcut tüketim ve bilinçsiz davranışlarımız, nihayetinde çevreye zarar verecek, artan ekonomik maliyetler tavan yaparak küresel krizler ortaya çıkacak. Sürdürülebilirlik için 6R kuralı; bireysel olarak yapabileceklerimizi bir araya toplayan uygulaması kolay fikirler.
1. Rethink- Yeniden Düşün
Çevreye verdiğiniz zarar üzerine düşünün, anlamaya çalışın ve farkına varın. Bunu anlamak tercihlerinizi değiştirmenizi sağlayan ilk adım olacak. Herhangi bir şey satın almadan önce kendinize son kez tekrar sorun; “Buna gerçekten ihtiyacım var mı, geri dönüştürülebilir mi, farklı kullanım alanlarında değerlendirilebilir mi?” Bunlar, düşünmemiz gereken hem maddi hem manevi olarak gerekli sorulardan sadece birkaçı. Eve yapacağınız bir atık denetimi bile küçük ama etkili bir yol; israf, şu an ve geleceğimiz için yapılan en büyük kötülüktür.
“Harcadığınız veya harcamadığınız her dolar, yaşamak istediğiniz dünya için verdiğiniz bir oydur.”
LN Smith
2. Refuse- Reddet
Sürdürülebilirlik, reddetmeyi çevreye zarar veren ürünleri veya şirketleri kabul etmeyi veya desteklemeyi reddetmek olarak tanımlar. Bunu, gereksiz veya plastikle paketlenmiş ürünleri kullanmayı reddederek yapabilirsiniz. Tüm plastik eşyaları reddetmek zor olsa da, daha bilinçli olmak alışkanlıklarınızı değiştirmenize yardımcı olabilir. Plastiğin insan sağlığına verdiği zararı göz önüne almak işinizi kolaylaştırır. Bunun en basit yollarından biri alışverişlerinizde bez torba kullanmak, tekrar kullanılabilir su şişesi edinmek, tek kullanımlık servisleri kullanmayı reddetmektir.
3. Reduce- Azalt
Ürettiğiniz atık miktarını azaltacak kararlar alın. Bunu günlük hayatımızın her anında yapabiliriz. Gereksiz araç kullanımından kaçınmak, atık sebze meyvelerden çorba yapmak, dişinizi fırçalarken gereksizce suyun akmasına engel olmak, su ısıtmak için akıttığınız suyu, bir kap içerisine biriktirip temizlik ve bitkileri sulamak için kullanmak üzere ayırmak vs vs. Bu örnekler gerçekten basit ama bir araya geldiğinde karbon ayak izinizi azaltmada o kadar etkili ki!
4. Reuse- Yeniden Kullan
Bir ürünü çöpe atmadan önce tekrar düşünün. O ürünü nasıl değerlendirebilir, nasıl daha uzun süre kullanımını sağlayabilirsiniz. Elinizdeki ürünü ilgili olan kişilere verebilir, 2. el dükkanlarla paylaşabilir ve hatta ikinci el olarak satıp nakite dönüştürebilirsiniz. Bunların hiç birini yapamıyorsanız istenmeyen ürünleri geri dönüşüm noktalarına ulaştırın.
5. Repair/Replace- Onarın/Değiştirin
İstenmeyen yada eskimiş eşyalarınızı ya da kıyafetlerinizi atmak yerine onları nasıl dönüştürebileceğinizi düşünün. Bunun için Pinterest’te yüzlerce fikir bulabilir, Youtube’da yapılışını izleyebilirsiniz.
Bir sonraki alışverişinizde tercihlerinizi, geri dönüştürülmüş ve çevre dostu içeriği olan markalarla ve ürünlerle değiştirin. Tüketiciler olarak geri dönüşüm ve ileri dönüşümü olan ürünleri, mevcut seçimlerimizle değiştirmemiz, üreticilerin bu konuda ki hassasiyetini arttırabilir. Üretimde çevreye zarar vermemeyi ilke haline getiren markaları tercih etmek, bu markaların çoğalacağı anlamına gelir. Talep ne kadar artarsa, bu, üreticiler için bir o kadar teşvik edici etmen demektir. Etiket okumayı öğrenmek, çevremizi konuyla ilgili bilgilendirmek, bu akımı güçlendirebilir ve genel duyarlılık artabilir.
6. Recycle- Geri Dönüşüm
Kağıt, alüminyum, bahçe süsleri, cam ve plastik, kullanılmış motor yağı, çelik ve piller dahil olmak üzere bir dizi öğe geri dönüştürülebilir. Birçok şehirde, belediye atık yönetimi programları aracılığıyla bununla ilgili çalışmalar ve ayrıştırma için kolaylıklar sunmaya çalışıyor. Yeterli olmasada evde ki atık ürünleri kategorilere ayırdıktan sonra çöpe atmak bireysel sorumluluğumuz.
Artan çevre sorunlarına ve tükenen doğal kaynaklarımızda olumlu bir değişim istiyorsak; bilinçli bir çaba sarf etmemiz gerekiyor. Mükemmel olmak zorunda değiliz. “Ya tam ya hiç” yasası burada işlememeli. Elimizden geldiğince, sürdürülebilirlik için 6R kuralı uygulamak ya da en azından bir kısmını hayatımıza dahil etmek zorundayız. Gün geçtikçe alışkanlıklarımıza dönüşecek olan bu fikirler için sanırım ilk olarak “yeniden düşünmek” ile başlamalıyız.
İyiye ve güzel olana doğru gelişme isteğimiz çok olsun!
Kaynak Fotoğraflar: Sarah Dorweiler, andreas kretschmer, The Creative Exchange, Svitlana, Markus Spiske, Ravin Rau, Gary Chan on Unsplash
