Yazın çorabını çıkarmaz, kışın montunu giymez, pijamayla sokağa çıkmak ister, yediği yemeği tükürmeye başlar ve hatta size bağırır, bir anda ağlama krizine girerse bebişiniz; hiç korkmayın, 2 yaş sendromu devreye girmiş demektir.
Zaten bebek doğduğundan itibaren; önce uyumaz sonra yemez sonra büyüme atakları geçirir. Tam sakinleşti dersiniz bir anda 2 yaş sendromu gelir. Küçük bir çocuğun kendinden büyük gelişimiyle baş etmesi ve egosunu fark etmesi durumu gibidir bu sendrom. Bence kısaca “bebek ergenliği”.
Çünkü artık çocuğunuz bebek de değil yetişkin bir çocuk da değil. Tam bir ara dönemde; duygularını keşfediyor, konuşmaya başlıyor, fikir sahibi oluyor ve daha da önemlisi benliğini savunmak istiyor.
Heidi E. Murkoff’ın Çocuğunuz Büyürken Sizi Neler Bekler adlı kitabında şöyle bir cümlesi var; “Küçük çocuklar, öfke nöbeti olduğu zaman ‘kötü’ değillerdir; sadece yaşlarına uygun davranmaktadırlar.”
Bunlara da göz atabilirsiniz:
Ebeveynlerin Okuması Gereken 6 Kitap
Çocuklarda Tuvalet Eğitimi ve Bazı Tüyolar
2 Yaş Çocuklar İçin Kitap Önerileri
2 Yaş Sendromu Nedir?
Pek çok kaynağa göre 18 ve 36. aylar arasında devreye giren, özellikle 2,5 yaş civarında yoğunlukla görülen bir büyüme atağı dönemi.
Çocuğunuz mental ve fiziksel olarak bir anda hızlı bir gelişim dönemine giriyor. Konuşma, çevreye ve kendi duygularına dair farkındalık kazanma gibi özellikleri gelişir. Tam olarak kendilerini sözcüklerle ifade edemeyip sinirlenirler. Ağlamak onlar için daha kolay ve etkilidir. Hayal kırıklıklarıyla baş etmeye çalışırlar. Bir yapbozu tamamlayamamak, düğmeyi ilikleyememek bile onlar için büyük bir sorundur. Ayrıca unutmayın; 2-3 yaşındaki bir çocuğun beyni, bir yetişkine kıyasla iki misli daha çok çalışır.
Bu dönemde çocuğunuzun;
- Dengesiz/kararsız,
- Olumsuz,
- Hırçın (ısırma, vurma gibi davranışlar görülebilir),
- İsyankar,
- Aşırı hareketli,
- Benmerkezci
olması muhtemel ve oldukça normal. Size sürekli hayır diyebilir, kendi istediğinde ısrar edebilir, istediği olmazsa ağlama krizine girebilir. İşte size düşen en büyük görev; empati kurup sakin kalmanız.
2 Yaş Sendromu İle Başa Çıkma Yöntemleri
Çocuğunuz büyüyor. Hem de oldukça hızlı bir şekilde ve buna adapte olana kadar bazı sıkıntılar yaşıyor. Dolayısıyla bu büyüme hızıyla baş edemedikçe bunu size yansıtıyor. Ama bu dönem geçici, tünelin sonunda ışık var. Peki bu dönemi hasarsız atlatmaya çalışırken ebeveynler olarak biz neler yapabiliriz? Genel birtakım bilgiler verip, 2 yaşını yeni devirmiş olan oğlumla yaşadığım ve bizde işe yaradığını düşündüğüm bilgileri paylaşacağım. Tabii ki her çocuk farklı olduğu için bizde işe yarayan yöntemler sizin için uygun olmayabilir. Deneyip görmek gerek.
Genel Öneriler
- Çocuk inatlaşacak, siz yatıştırın. Kesinlikle inada inatla cevap vermeyin.
- Çocuğunuza kısa açıklamalar yapın. Kuralları tamamen bırakmayın ve her zaman net olun. Ağlarsa diye alttan alıp, ağladığında istediğini yaparsanız ağlama sıklığı artacaktır.
- Ağlama krizine girdiğinde –özellikle ortada belli bir neden yoksa- çocuğunuza onun üzüldüğünün farkında olduğunuzu belirtin, gerekirse dokunmayın uzaklaşın, ağlamasına izin verin ancak tamamen terk etmeyin. Sizi itse bile siz gitmeyin. Ona “Neden?” ya da “Ne istiyorsun, sorun ne?” gibi sorular sormayın. Çünkü muhtemelen o da neden ağladığını bilmiyor. Duygusunu yaşamasına izin verin, duygusunu –henüz yeterli sözcüklere sahip olamadığı ve dillendiremediği için ifade edemediğinden- siz anlatın. “Biliyorum şu an kızgınsın”, “Yemeği sevmedin moralin bozuldu” gibi.
- Yapamazsın, düşersin, kırma, dökme demeyin. Sadece inatlaşır ve her şeyin tersini yapar. Hatta bir arkadaşım çocuğu yemek yesin diye “Yeme kızım, aç kal kızım” falan diyordu. Çocuk da inadına yiyordu. Yüzde yüz tasvip ettiğim bir yöntem değil ama denemek isteyen olursa diye buraya not düşüyorum.
- Enerjisini boşaltması gerek. Mümkünse parkta, bahçede ya da evde topla oynasın, enerjisini oyunla döksün böylece bir yerlere vurma, çığlık atma gibi dışavurumları azalacaktır. Bir şeyler kırılır, etraf dağılır diye düşünmeyin. Onun mutluluğu önemli olan.
Bizde İşe Yarayanlar
- Ona basit görevler verin, çamaşır toplama, market poşetlerini boşaltma, sofraya peçete koyma gibi. Böylece birey olarak evde yeri olduğunu ve işe yarar şeyler yapabildiğini hissedecek. Mesela benim bebeğim kesinlikle minik bir görev adamı. O an ağlasa bile iş verirsen sonuna kadar gider. Harika bir yöntem, o mutlu siz mutlu.
- Sevgili Tevhide Dadı’dan öğrendiğim, uyguladığım müthiş bir yöntemi anlatıyorum. Mesela giyinmek istemiyor sizin de aceleniz var dışarı çıkacaksınız. Kıyafetini siz üstünüze geçirin “Madem sen giymek istemiyorsun o zaman benim olsun” gibi açıklamalar yapın. O zaman iyice hırslanıp kendi eşyasına sahip çıkacak ve üstünü giyecektir. Bizde işe yaradı.
- Bir diğer müthiş yöntem; mesela elma yemek istemedi. O zaman mandalina ve ayva getirin ve ona seçmesini söyleyin. Kontrolü ele aldığını hissedince mutlu olup kendi seçtiğini yiyecektir.
- Kısacası alternatif sunmaya açık olun. Dikkatini bir oyuncaktan başka bir etkinliğe çekin. Zaten çocuklar çok çabuk fikir değiştirebilirler ve az önce neye ağladıklarını unuturlar.
- Son olarak; sizi ittiğinde, ağladığında, isteğinize uymadığında aslında size ihtiyacı olduğunu ve onun daha büyük bir kriz yaşadığını unutmayın.
Görseller:
Caleb Woods on Unsplash / Zachary Kadolph on Unsplash
Yararlanılan Kaynaklar:
Heidi E. Murkoff ve Sharon Mazel, Çocuğunuz Büyürken Sizi Neler Bekler, Epsilon Yayınevi, 2017
https://www.healthline.com/health/parenting/terrible-twos#takeaway
https://www.thebump.com/a/terrible-twos
