Dağ çileği (yabani çilek) özellikle Karadeniz bölgesinde fındık bahçeleri, yayla ve çalılıklarda yetişen, yarı gölge ve nemli ortamları seven, doğanın bizlere hiçbir karşılık beklemeden sunduğu bir meyve. Yeter ki insan müdahalesi olmasın; çünkü dağ çileği (yabani çilek), zirai ilaç yada herbisitler gibi kimyasala maruz kalır kalmaz yok oluyor. Yani eğer dağ çileğine bir şekilde ulaşmayı başarırsanız bilin ki tamamen doğal, katkısız bir meyve yiyorsunuz. Alerjiniz yoksa gönül rahatlığıyla yiyebilir mis gibi reçelini yaparak kış boyu tüketebilirsiniz.
Küçük yaşlarda, Sakarya’nın Hendek ilçesine bağlı Sümbüllü köyünde evimizin hemen arkasında ki fındık bahçesinden kaselerce topladığımız, bahçeye girer girmez büyüleyici kokusuyla mest olduğumuz, uzun ot çubuklara sıralayıp oyunlar oynama şansı elde ettiğimiz için kendimi çok şanslı hissediyorum. Şimdilerde kullanılan ot ilaçlarından dolayı kendisine ulaşmak oldukça zor olsa da birkaç km yukarıya; yaylalara çıkarak toplama şansı yakalıyoruz. Bana göre tadı ve doğal oluşunun yanı sıra dağ çileği (yabani çilek) toplamak da en büyük keyiflerden.
Dağ Çileği, Yer Çileği, Yabani Çilek Nedir?
Dağ Çileği/ Yabai Çilek 
Dağ Çileği/ Yabani Çilek
Dağ çileği yazınca genellikle Kocayemişin diğer adı olarak karşınıza çıksa da benim bahsettiğim bu çileğin, en büyüğü nohut tanesi kadar. Taksonomik adı Fragaria vesca olan yabani çileğin kokusu başka hiçbir çilekte bulamayacağınız kadar yoğun ve tatlı. Yerde yetişen, 5-7 cm boylarında olan bitkinin çiçeği ise beyaz, 5 taç yapraktan oluşan şirin mi şirin bir şey. Üzerindeki çekirdekler bildiğimiz çileğe kıyasla daha belirgin ve sert. Tüketirken hafif acımsılık hissetmeniz, tam olgunlaşmamış olduğunu gösterir ki tamamen olgunlaşmış halini koparırken elinizde dağılması çok olası. Hem güçlü bir antioksidan hem çok lezzetli. Saklama koşulları çok zor çünkü oldukça hassas. Derin dondurucuya uygun değil, formu bozulup tadını kaybediyor. Konservesi başarısız (denedim) en iyi sonuç marmelatı ve reçeli ile mümkün oluyor.
Dağ Çileğini Nasıl Temin Edebiliriz?
Ordu, Rize, Bolu, Artvin ve hatta Kars’ta bile olan dağ çileği için internette kilosu 150-200tl gibi yüksek fiyatlara denk geldim. Ancak size güzel bir haberim var; Sakaryanın ilçelerinde, özellikle Hendek’in Salı günleri kurulan semt pazarından 40tl’ye almanız mümkün. İstanbul’a yakın dağ çileğine ulaşabileceğiniz bildiğim diğer ilçelerden bazıları; Akyazı, Ferizli, Arifiye ve Pamukova. Tabii dağ çileğine ulaşmak için mevsiminde orada olmalısınız. Nisan ortasında başlayan dağ çileği mevsimi havaların durumuna göre haziran sonuna kadar devam ediyor. Örneğin bu yıl yazın biraz geç gelmesi ve sürekli devam eden yağmurlarla haziran sonunda hatta temmuzun ortasına kadar sürdü bu mevsim. Bende doyasıya toplayıp reçelini de yaptım. Ve o mis kokulu dağ çileği reçel tarifini de sizlerle paylaşacağım.
Dağ Çileği Reçel Tarifi
Dağ çileği (yabani çilek) reçeli için bizim yörede çilek miktarı ile şeker miktarı eşit konuyor. Ancak ben reçelin kıvamının sulu ancak mis kokusunun kalmasını tercih ettiğimden çileğin ½ si kadar şeker koyuyorum. Oldukça da yeterli ve lezzetli oluyor. Ancak bu kısa sürede tüketecekseniz tercih etmeniz gereken bir şey. O yüzden tarifi bire bir orandan vereceğim.
Dağ Çileği Reçeli
Dağ Çileği (Yabani Çilek) Reçeli İçin Malzemeler
1 kg yabani çilek
1 kg şeker
1 yarım limonun suyu
Yapılışı
- Çileğin tamamını temizleyip yıkayın ve süzün. (Bir bez üzerine serip tamamen kurumasını sağlayın)
- İyice süzüldükten sonra üzerine şekerin tamamını ilave edip buzdolabına kaldırın.
- Bir gece buzdolabında bekleyen çileği, ocağa alın. Kısık ateşte pişirmeye bırakın.
- Kıvamını ara ara kontrol edin. Kontrol için kenara aldığınız reçel hızlıca dağılmamalı.
- Ocaktan almadan önce limon suyunu ilave edip nazikçe karıştırın.
- İlk sıcağını attıktan sonra kavanozlara koyup ağzını sıkıca kapatın ve ters çevirin. Bu şekilde sıcak halde kapattığınız kavanozları tekrar kaynatmaya gerek kalmayacak.
Püf Noktaları
- Reçel yaparken tabanı geniş, yayvan bir tencere kullanmak, kıvam açısından olumlu olur.
- Limon yerine limon tuzu da kullanabilirsiniz ancak biraz ekşilik verdiği aklınızda olsun.
- Reçeliniz size göre sulu bir kıvamda ise çok fazla kaynatmak yerine geniş bir tepsiye koyup güneşte bekleterek suyunu uçurabilirsiniz. Üzerine çok ince bir tülbent koymayı unutmayın.
- Şeker kullanmak istemezseniz çilekleri püre haline getirip fırına verebilir marmelat yapabilirsiniz. Soğuduktan sonra bal ve benzeri tatandırıcılar ilave edebilirsiniz.
- Marmelat yapacaksanız ve konserve halinde saklamak isterseniz şişeleri kaynatırken bal koymayın. Bu HMF oluşmasına neden olarak, belkide şekerden daha zararlı hale gelmesine neden olabilir.
Afiyet Olsun !
Kapak Fotoğrafı: by Julian Hochgesang on Unsplash
